Thơ Baba Taher

Baba Taher còn gọi là Baba Tahir (sống vào khoảng 1000 – 1055) –  nhà thơ của giáo phái thần bí Ba Tư Sufism. Ông cũng là tác giả của một số tác phẩm thần học viết bằng tiếng Arập. 

Tên hiệu của Baba Taher là Oryan. Ông là nhà thơ rất nổi tiếng trong thế giới Arập với thể thơ rubaiyat. Cùng với Omar Khayyam, là hai nhà thơ chỉ sáng tác theo thể thơ này. Thơ của Baba Taher thể hiện lòng khát khao đạt đến Thượng Đế và chân lý cuối cùng, phê phán sự bất công ở đời. Ngôn ngữ của thơ ông gần gũi với những bài hát dân gian nên theo thời gian có nhiều bài thơ của các tác giả dân gian đều được coi là của Baba Taher.

Lăng mộ của ông do kiến trúc sư Mohsen Foroughi thiết kế, nằm trên đường vào cửa bắc của thành phố Hamadan ở miền Tây Iran, trong một công viên, bao quanh bởi những hàng cây, hoa cỏ và những con đường quanh co. Cấu trúc gồm 12 trụ cột bên ngoài bao quanh một tháp trung tâm. Lăng mộ này được trùng tu vào năm 1970.

Lăng mộ Baba Taher

Thơ Rubaiyat

***

Anh sẵn sàng trao em trái tim mình

Sẵn sàng chìa đầu ra trước thanh gươm.

Khi bản thân anh không làm chủ được

Vì yêu em, anh thành một kẻ điên.

***

Em như thỏi bạc. Vì anh nhận ra

Anh đang cháy lên nhưng em không ưa

Thì anh hiểu được rằng em sợ lửa

Bạc vốn chảy ra vì lửa đó mà.

***

Anh chưa nhận ra vẻ đẹp của em

Dù hoa rừng vẫn đi vào thơ anh

Nhưng hoa kia nở một tuần rồi héo

Còn em xinh suốt ngày tháng trong tình.

***

Hạnh phúc cho người được đến với em

Được em ban sự hào phóng của mình

Quy luật tình yêu muôn đời vẫn thế:

Người bạo dạn luôn tìm được trái ngon.

***

Trời sinh ra anh vừa vui vừa buồn

Thì đành thế, chẳng có gì bất thường.

Ngài đã tạo ra anh từ cát bụi

Thì anh sinh ra đâu có vô tình.

***
Đôi mắt em xưa huyền bí, diệu kỳ
Còn bây giờ trông ngái ngủ, lừ đừ
Người nói rằng em sống trong giấc mộng
Giấc mộng nào, hay giấc mộng nghìn thu?

***
Uất kim cương đẹp một tuần – không hơn
Hương mùa xuân say một tuần – không hơn
Tình – gian dối! Hãy quí ngày gặp gỡ
Gian dối chỉ ở một tuần – không hơn.

***
Ngày yêu em, anh – người học trò tuyệt vời
Còn giờ đây anh phiêu bạt trên đời
Giá một lần anh được tình hậu đãi
Thì suốt đời xin chỉ học trò thôi.

***
Em trong tim anh, người khác không cần
Đêm đêm lại về toả sáng như trăng
Em là Thượng Đế, đền Kaaba thần thánh
Dù nhìn đâu, em vẫn trước mắt anh.


***
Em hãy đến trong đời chứ đừng trong chiêm bao
Dù chỉ phút giây, xem anh sống thế nào.
Những bông hoa rừng vào tóc em hãy bện
Còn anh sẽ nhổ đi những sợi bạc trên đầu.

***

Người sợ khổ đau, người thích đau khổ

Người mong bệnh tật, người mong thuốc chữa

Còn với tôi, tôi chấp nhận cả hai:

Nỗi đau chia ly, niềm vui gặp gỡ.

*** 
Thiếu nỗi đau tình thì hồn của cỏ hoa cũng chết
Không biết mưa vỗ về và âu yếm của giọt sương.
“Thà chết đi còn hơn sống mà không biết đến tình!”
Lời họa mi mỗi sớm mai trên cành hồng vẫn hót. 

*** 
Vẻ đẹp tuyệt vời của em anh chưa hề hiểu hết
Dù hoa tuy-líp trên đồi có mặt trong thơ anh
Nhưng em đẹp hơn hoa – hoa đẹp có một tuần
Còn em là hy vọng của chuỗi tháng ngày không hết. 

*** 
Mặc cho ai từng hứa sẽ cho anh
Kho châu báu hay cả chốn thiên đường
Anh chỉ cần em. Nếu em không đến
Thì thiên đường hay châu báu đâu cần.

*** 
Khi không có em, trong hồn anh – địa ngục
Thiếu em – anh là chiếc bình đầy thuốc độc
Anh thổn thức! Anh khóc với cuộc đời
Còn ngày tháng nối đuôi nhau biến mất.

*** 
Hơi thở của em tươi mát hơn sương sớm
Không cần rượu anh vẫn say vì mái tóc đen
Còn hình bóng của em anh ôm ấp hằng đêm
Đến sáng ngày hương hoa hồng còn thoảng.

*** 
Đừng bao giờ làm những điều dại dột
Để không xấu hổ, để không đỏ mặt
Kẻo đời kết án, dù bạn ăn năn
Vì việc đã làm nhưng đời vẫn chật.

*** 
Không có em – vườn hoa như sa mạc
Khi em đến – vườn nở hoa trước mặt.
Khi em đến – tất cả như hồi sinh
Và con tim thổn thức trong lồng ngực.

*** 
Xưa tôi từng mạnh mẽ như sư tử
Không biết rằng cái chết vẫn đi bên
Từng một thời tôi làm sư tử sợ
Giờ tôi lo chạy trốn khỏi tử thần.

*** 
Người hạnh phúc là thoải mái nhẹ nhàng
Và ung dung ngồi uống chén rượu vang
Bên người đẹp má hồng, môi đỏ thắm
Còn trăng nhìn vào chén tự trời xanh.

*** 
Anh đi tìm câu trả lời trong em
Như con bướm bay đi tìm ánh sáng.
Con chim có tổ, con thú có hang
Còn anh không tìm ra nơi trú ẩn.